Działania na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego w regionie karpackim podejmowane są przez różne podmioty. Również współpraca samych państw karpackich w zakresie promocji i ochrony dziedzictwa kulturowego przebiega w sposób wielotorowy.
W części pierwszej niniejszego opracowania przedstawiono współcześnie działające organizacje międzynarodowe o charakterze rządowym, które podejmują działania na rzecz zachowania i rozwoju kultury. Akty prawa międzynarodowego ustanowione przez te organizacje, tj. Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ), Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), Radę Europy (RE) i Unię Europejską (UE) mają jednak w większości charakter powszechny.
Umową międzynarodową, która dotyczy wyłącznie współpracy w regionie karpackim jest Ramowa Konwencja o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat zwana Konwencją Karpacką. Współpraca państw karpackich uregulowana w tej Konwencji została przedstawiona w drugiej części opracowania.
Niejednokrotnie przedsięwzięcia w zakresie zachowania i rozwoju kultury współfinansowane są ze środków rządowych organizacji międzynarodowych. W trzeciej części przedstawiono współpracę państwa karpackich w ramach Grupy Wyszehradzkiej, programów Unii Europejskiej oraz euroregionów.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono również wyniki dwóch badań, które przeprowadzone zostały w związku z realizacją projektu „Na Wołoskim Szlaku” w ramach środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Inspiracją do przygotowania projektu był Szlak Kultury Wołoskiej, wytyczony na pograniczu polsko-słowackim, w województwach: śląskim, małopolskim, podkarpackim po polskiej stronie oraz kraju żylińskim i preszowskim po stronie słowackiej.
Celem pierwszego z badań było dokonanie analizy zaangażowania osób studiujących w województwie podkarpackim w działalność organizacji społecznych, aktywnych w sferze szeroko rozumianej kultury, ze szczególnym uwzględnieniem pogranicza polsko-słowacko-ukraińskiego oraz poznanie świadomości studentów na temat znaczenia kultury i dziedzictwa kulturowego.
Z kolei celem drugiego z przeprowadzonych badań było dokonanie analizy kondycji organizacji pozarządowych biorących udział w projekcie, a działających w sferze kultury. Badanie to obejmowało analizę potencjału osobowego, finansowego i technicznego, sfer aktywności, zasięgu działania oraz planów badanych organizacji w bliższej i w dalszej perspektywie czasowej. Z uwagi na fakt, iż realizacja projektu przypadała w szczególnych warunkach, spowodowanych pandemią COVID-19, podjęto również próbę analizy jej wpływu na funkcjonowanie badanych organizacji.
W ostatniej części opracowania opisano inicjatywy społeczne, które zrealizowane zostały w ramach projektu „Na Wołoskim Szlaku”, a które dotyczyły popularyzacji i zachowania dziedzictwa kulturowego pogranicza polsko-słowacko-ukraińskiego.

Życzymy miłej lektury!